Eske w ouvri w a lot moun ase?

Enpòtans sa genyen pou pale ak lòt moun se yon bagay nou riske pa wè lè nou toujou antoure ak zanmi. Men chak fwa nou gen yon bagay vrèman pèsonèl pou nou pale, nou rann nou kont nou bezwen yon moun ki kapab tande nou. Tande nou: san jije, pa pou reponn men pou tande w vrèman. Nan biyè sa, nou vle poze chak lektè nou yo kesyon sa: Eske w ouvri w a lèt moun ase?

• Kisa nou rele ouvri tèt ou a lòt moun?

Langaj, jiskaprezan, se yon privilèj lom genyen. Gade tout lòt espès animal ki genyen sou latè, nap wè se sèlman nou menm ki kode mesaj nou yo ak tout konpleksite sila. Nou chaje lang, anndan yo chak nou gen anpil nyans. Yon lòt bò, nou gen sa yon rele nan lang franse yon "instinct gregaire", nou renmen rasanble. Nou toujou ap evite fonksyone an "solo". Kidonk, nou ka rive konprann kominike ak lòt moun ki bò kote nou se yon pasaj oblije kòm nap viv nan sosyete. Ou pa kwè m? Ebyen eseye pa pale ak pèsonn pou w wè...

Ouvri tèt ou a lòt moun nan menm se plis pase jis kominike, se pale ak verite nanm ou, se plizoumwen livre w. M di plizoumwen paske bagay yo gen nivo nan yo, se pa tout lè ni tout moun ou ka di san pou san sak anndan w. Ni pou ou, ni pou li, ni pou lòt moun, gen bagay pito w pa mete deyò... Men si w nan yon gwo pwoblèm, ou bezwen jwenn yon moun (menm si l pa ka rezoud li) ki kapab chita tande w, pou soulaje w ak pwa ki sou zepòl ou a. Wap soulaje jis paske yon zòrèy koute sa ki anndan w, jis paske ou gen enpresyon li pataje fado w. Ouvri tèt ou a yon moun se pale avèk li sou espwa w tou, sou rèv ou, sou bèl bagay kap pase nan lavi w, paske depi dik dantan, nou renmen rakonte.

• Poukisa ou dwe ouvri tèt ou a lòt moun?

Eske nou oblije twouve yon rezon pou fè yon bon bagay? Men bon, ann fè egzèsis la kanmenm. Ouvri tèt ou a lòt moun kapab pote soulajman pou ou, sa te abòde pi wo nan tèks sa. Yon lòt kote, ouvri w a yon lòt moun kapab pote pespektiv nouvo pou ou. Sa kapab fè w wè sitiyasyon w lan (byen pase oubyen moman difisil) sou yon ang ki pat parèt avan. Konsidere w tankou yon kò ki fèmen devan yon chirijyen, entevansyon an pa ka fèt si w rete fèmen. Ouvri w paske se konsa wap ede tèt ou epi ede antouraj ou ede w.

Kisa ki diw sa wap travèse a se ou menm kap premye pase ladan? Kisa ki diw objektif ou fikse a se ou sèl ki genyen l? Si w deside pale ak kèk moun, petèt wap twouve moun ki ka pataje ave w enfòmasyon ak eksperyans ki pral ede w avanse.

• Koman pou w fè sa?

Konnen tout sa nou di avan yo, se bèl bagay men gwo koze a se aplikasyon an. Kijan pou w rive sou moun ki pwòch ou a, pou w pale avè l? E si li pa sou koute w? E si... E si...? Chaje kesyon ki ka fe w ezite oubyen bay vag kareman. Men gen repons ki ka ankouraje w tou. Ann gade ansanm.

Toudabò, asire w se zanmi pwòch ou, asire w moun sa kapab jwe wòl konfidan w, bwat sekrè w. Eske se yon moun ou menm tou ou konn pran tan koute? Kisa nou pataje deja? Si pati sa ok, ou kapab eseye pale ak moun sa nan yon moman ki apwopriye pou sa. Pa fè sa yon fason pou kase kè moun nan twop si wap travese yon moman moman, pa bliye li genyen pwòp batay li tou. E si wap byen pase, pa fè sa yon fason pou w frape lestomak men pito montre l konfyans ki fè se li ou mande konsèy pou pi devan nan pwojè w la.

Gen moun wap ka kriye devan l, gen moun ou pap ka. Gen moun wap ka fe djòlè devan l pou djòb ou fenk jwenn lan, gen moun ou pap kapab. Pa melanje diferan nivo entimite ak diferan karaktè ki kapab genyen yo.

Si w gen anpil apresyasyon pou yon zanmi w, ou kapab montre l sa nan soti avèk li, pale avè l nan telefòn, envite l nan aktivite w, elatriye. Sa se ouvri w a lòt moun tou, se pa selman pawòl ki ka fè sa.

Nan liv "Le Manuscrit retrouvé" a, Paulo Coelho ekri:

"Lavi a two kout pou nou sere mo enpòtan yo nan kè nou. Pa egzanp: mwen renmen w!" (Tradiksyon).

Ou pa panse ou ta dwe ouvri w (oubyen ouvri w plis) a moun ki bò kote w?

Sonje ouvri w la se nan tou de sans: koute yo epi ba yo okazyon koute w tou.

Jean-Elie F.

francoisjeanelie27@gmail.com